Cerattepe duruşması güvenlik ablukası altında yapıldı. Çevrecilerden, Cengiz’in projesinden devletin kazanacağı 42 milyon TL’yi ‘Artvin halkı olarak toplayalım’ önerisi geldi.
Artvin’in Kafkasör Yaylası Cerattepe’de madencilik faaliyetlerine karşı açılan Türkiye’nin en büyük çevre davasının karar duruşması dün yapıldı. Yüzlerce kişinin katıldığı tarihi duruşmada Yeşil Artvin Derneği avukatları mahkeme heyeti taraflı olduğu gerekçesiyle reddi hâkim talebinde bulundu ve mahkeme salonunu terk etti.
Günlerdir davanın takibi için Rize’ye gitmek isteyen yurttaşlara karşı bilhassa sosyal medyada ‘karşı kampanya’ yürütülüyordu. Son olarak ‘Vatansever Rizeli gençler’ imzalı bir bildiriyle Cerattepe’nin ‘bahane’ edilerek ikinci bir Gezi Parkı ortamı yaratmaya çalışıldığı öne sürülmüştü. Artvin valiliği de miting ve basın açıklaması gibi eylemleri yasaklamıştı.
Duruşmayı izlemek için gelen çok sayıda yurttaş çoraplarına kadar polis tarafından aranırken çok sayıda çevreci Rize’ye alınmadı. Rize’de dün adeta OHAL vardı. Türkiye’nin çeşitli illerinden gelen halk Rize’ye gelene kadar en az 6 kez arandı ve kimlik sorgulaması yapıldı. Duruşmaya, çevrecilerin, “Devletin payı bu projede sadece yüzde 2. O da 42 milyon yapıyor. Asıl mesele yüzde 98’i kimin paylaşacağı. Tüm vandalizm bu yüzden. Mesele 42 milyonsa bize söyleyin Hakim Bey, Artvin halkı olarak toplayalım” savunması damga vurdu.
70 yaşındaki Hacer Teyze'de destek için geldi
Rize’de adliye kapısına geldiğimizde polis tüm adliyenin çevresini demir bariyerlerle sarmış bekliyor, tek tek isim soruyordu. Türkiye’nin dört bir yanından gelenlerin bir kısmı çevirmelerin ardından Rize’ye giremeden dönmek zorunda kaldı. Herkes birbirine sarılıyordu. Karadeniz İsyandadır Platformu’ndan Eren Dağıstanlı, “Bizim davalar böyle oluyor işte. Düğün ya da cenaze gibi. Burada birbirimize sarılıyoruz” dedi. Bastonuyla bir teyze dikkatimizi çekiyor. 70 yaşındaki Hacer Albayrak Rize’de yaşıyor ve duruşmaya destek olmak için gelmiş. Fotoğraf çektirirken eşi Ahmet Albayrak’ı yanına çağırıyor. Fotoğraf karesinin ardından girebilenler duruşmayı izlemek üzere adliyeye giriyor. Tarihi duruşmanın başladığı dakikalarda duruşma salonuna alınmayan çok sayıda yurttaşın ise bekleyişi gün boyu sürdü.
Öğrenciye geçit yok
Tarihi Cerattepe davası için Artvin Hopa’dan yola çıkan 30 kişilik Öğrenci Kolektifi grubunun minibüsünü polis ekipleri Artvin’in Arhavi ve Rize’nin Fındıklı ve Çayeli ilçelerinde durdurdu. Polis öğrencileri aradı, araçta arama yaptı. Çayeli’deki arama noktasında çorapları bile çıkartılarak üzerleri aranan öğrencilerin Rize’ye geçişine izin verilmedi. Öğrenci grubu Hopa’ya geri dönmek zorunda kaldı.
Polis kuş uçurtmadı
Rize için de durum çok farklı değildi. Duruşmayı izlemek için Rize’ye girebilmiş çok sayıda kişi önce ilk polis barikatına takıldı. Polis müdahil listesinde adı olmayanları adliye önüne bile geçirmedi. Artvin’in Kafkasör Yaylası Cerattepe Mevkii’nde madencilik faaliyetleri için Çevre ve Şehircilik Bakanlığı’nın, ‘Çevresel Etki Değerlendirme (ÇED) Olumlu’ raporunun yürütmesinin durdurulması ve iptali istemiyle Yeşil Artvin Derneği öncülüğündeki 751 kişi ve 61 avukatın, 8 Temmuz 2015’te Rize İdare Mahkemesi’nde açtığı Türkiye’nin en büyük çevre davasının karar duruşması bu koşullar altında 09.00’da başladı.
Erteleme talebine ret
Duruşmanın açılışında söz alan Avukat Mehmet Horuş, polisin yol uygulamaları nedeniyle dava müdahillerinin mahkemeye ulaşmakta zorlandığını belirterek, “Avukatlar dahi yolda 3 kez arandı. Gelemeyenler var. Davanın ertelenmesini ve uygun fiziksel koşullarda tekrar yapılmasını talep ediyoruz. Bu baskı altında karar verilmesinin adil yargılamayı zedeleyeceğini düşünüyoruz” dedi. Avukat Bedrettin Kalın da Artvin halkına yönelik tehditler altında duruşmanın yapıldığını belirtti. Mahkeme heyeti itirazı reddederek davaya devam etti.
Haritalara bile bakıldı
İlk savunmayı avukat Bedrettin Kalın yaptı. Kalın söze, “Bu duruşma terör ortamında başladı. Duruşmaya mı geldik savaşmaya mı belli değil. Duruşmada kullanacağımız haritalara bile 5 kere bakıldı. Artvin Kafkasör’de 2 tane milli park var. Milli parkla, ruhsat alanı bir bütün. Kent ormanı var. Burada 2 bin 727 bitki tespit edildi” dedi. ÇED raporunun hukuksuz olduğunu söyleyen Kalın “Projenin neresinden tutarsanız tutun baştan savma” dedi. “Şirket yürütmeyi durdurma kararı verilmemesi üzerine Cerattepe’ye çıktı” diyen Kalın, Cerattepe nöbetinden bazı fotoğraflar gösterdi. Kalın şöyle devam etti: “245 gün boyunca bu insanlar nöbet tuttu.
PKK dediğiniz insanlar bunlar işte. 245 günün önemli bir kısmı da kıştı. 15 Şubat’a kadar 1750 metrede insanlar nöbet tuttu. Bütün Türkiye geldi. Sadece bir yürütmeyi durdurma kararıyla bu süreç durdurulabilirdi ama mahkemeniz bu kararı vermedi. Polisleri yığdılar ve zalimce plastik mermi, biber gazı kullandılar. 2 gün içerisinde ezdiler, öyle çıktılar. Tüm Türkiye, tüm dünya haklı olduğumuzu gördü...” Duruşmada Marmara Üniversitesi Anayasa Hukuku Anabilim Dalı Başkanı Prof. Dr. İbrahim Kaboğlu, Rize İdare Mahkemesi heyetine, Cerattepe ile ilgili 12 sayfalık hukuki görüşünü sundu. Kaboğlu, Rize Adliyesi’ne girişte karşılaştığı uygulamalarla Silivri Mahkemesi’ne girerken dahi karşılaşmadığını belirterek, “Burada verilecek karar yalnız Cerattepe’yi değil tüm ülkeyi ilgilendiriyor” dedi.
‘Raporu yazan bilim insanlarından utanıyorum’
Kaboğlu’nun ardından sözü alan Prof. Dr. Doğan Kantarcı, daha önce iptal edilmesine rağmen bakanlık tarafından verilen ‘ÇED Olumlu’ raporunu eleştirerek, “Önünüze gelen bilirkişi raporu hem bilim hem de bilim ahlakı bakımından kabul edilebilir değildir. Buradaki altın madeni Artvin’i yok edecek başka yolu yok. Bilirkişi raporunu yazan bilim insanlarından utanıyorum” dedi.
Taraf’sızlık atışması
Daha sonra söz alan CHP Artvin Milletvekili Uğur Bayraktutan kararın önceden verildiğini söyleyerek, “Cerattepe ihalesini Cengiz İnşaat alırken ihaleye fesat karıştırdı. Oyun çok büyük. Bana geldi biri dedi ki, siyasi ayağı büyük, sen bunla uğraşamazsın. Paket ihale yapıldı. Bir tek kişiyi tarif eden ihale olur mu? Siz keşfe geldiniz. Ne güzel karşıladı Artvin halkı. Ben bugün buraya gelirken 6 kere arandım, buraya gelirken araçlar döndü” dedi. Bayraktutan’a yanıt veren mahkeme başkanı, “Bir karar verilecek. 2 taraf beğenir, beğenmez. Bu mahkeme bir karar verir” ifadesini kullandı.
Kısa savunma
Cengiz İnşaat’ın avukatı kısa bir savunma yaparak her şeyin hukuka uygun olduğunu söyledi. Çevre ve Şehircilik Bakanlığı yetkilileri ise projeyle ilgili olumsuz bir kararın olmadığını belirtti.
Salonu terk ettiler
Son sözü tekrar alan Bedrettin Kalın “Adil yargının ortadan kalktığını düşünüyoruz. Heyetinizi reddediyoruz” diyerek salonu tüm avukat ve izleyenlerle terk etti.
Avukat Kalın, çıkışta yaptığı açıklamada da, “Mahkemeye erişim, adalete erişim hakkımız engellendiği için burada adalet aramamız anlamsızdır” diye konuştu.
‘Geldikleri gibi gidecekler’
Yeşil Artvin Derneği Başkanı Nur Neşe Karahan da, Artvin halkının kararlı olduğunu belirterek, şirketin geldiği gibi gideceğini söyledi. Karahan, “Biz yaşamımızı savunuyoruz. Asla vatan haini değiliz. Yaşamımızı savunmaya devam edeceğiz. Yasadışı bir şey yapmadık, bundan sonra da yapmayacağız. Geldikleri gibi gidecekler” diye konuştu.
HERKES ORADAYDI
Duruşmayı, Yeşil Artvin Derneği Başkanı Nur Neşe Karahan ile avukat Bedrettin Kalın’ın yanı sıra TEMA Vakfı Başkanı Deniz Ataç, İstanbul Barosu adına Yönetim Kurulu üyeleri avukatlar Hasan Kılıç, Cengiz Yaka, Necmi Şimşek, Şahin Erol, TMMOB Yönetim Kurulu üyesi Cemalettin Küçük, Marmara Üniversitesi Anayasa Hukuku Anabilim Dalı Başkanı Prof. Dr. İbrahim Kaboğlu ile YARSAV eski Başkanı Faruk Eminağaoğlu da izledi. Cerattepe davasına siyasiler de ilgi gösterdi. CHP Milletvekilleri Mehmet Bekaroğlu, Uğur Bayraktutan, Zeynep Altıok, Mahmut Tanal, Orhan Sarıbal, Necati Yılmaz, Muharrem Erkek, Erdin Bircan, Seyit Torun, Bülent Yener Bektaşoğlu ile Bağımsız Milletvekili Aylin Nazlıaka, ÖDP Genel Başkanı Alper Taş da davayı izleyenler arasındaydı. Duruşmaya ayrıca sivil toplum kuruluşları üyeleri ve çok sayıda yurttaş katıldı.
