Toplumsal Etki Araştırmaları Merkezi (TEAM) Genel Direktörü Ulaş Tol, 14 Mayıs seçimlerine dair saha araştırmalarının sonuçları ve gözlemlerini paylaştı. Bir sürpriz yaşanmaması durumunda Kemal Kılıçdaroğlu’nun kazanacağını düşünen Tol, TİP’in ise milletvekili çıkaramayacağı görüşünde.

Diken’den Anıl Can Tuncer’e konuşan Tol, Millet İttifakındaki DEVA, Saadet Partisi, Gelecek Partisi ve Demokrat Parti’nin CHP listelerinden seçime girecek olmalarının sahada bir hareketlilik yaratacağını belirtti.

Tol, “Dört partinin seçimlere CHP çatısı altında girmesi ‘kazan-kazan’ bir durumdur. Bu durum, ana hedeflerden biri olarak Cumhur İttifakının vekil sayısını azaltmaya fayda sağlıyor. Bunun bir diğer faydası da CHP dışındaki partilerin sahada aktifleşmesini sağlayacak olması. Çünkü ittifak, sadece 2018’deki oy oranını tuttursa bile bu partilerden birçok isim Meclis’e girecek. Dolayısıyla partiler de bu pozisyonlar için sahada olacaklar. Ortak kampanya, ittifak ruhunu sahada yansıtmak adına da bir dinamizm yaratacaktır. Bunun cumhurbaşkanlığı seçimine de pozitif katkısı olacaktır” dedi.

“Birlikte davranılsa Cumhur İttifakının daha az vekil çıkaracağı yerler vardı”

İYİ Parti ve CHP arasında 16 seçim bölgesinde ortaklık sağlandığını hatırlatan Tol, bunların hepsinin fark yaratan yerler olmadığını söyledi. Tol, “Örneğin Bayburt’ta bunun faydası olmayacak. Çünkü orada Cumhur İttifakı çok güçlü. Bu tip şehirlerdeki ortaklık, ülke genelinde toplam oyları dengelemek için yapıldı. Yine de ortak illerin bazılarında fazladan vekil çıkabilir. Ama daha fazla bölgede işbirliği yapılabilirdi. Birlikte davranılsa Cumhur İttifakının daha az vekil çıkaracağı yerler vardı” diye konuştu.

“Cumhur İttifakının çoğunluğu sağlaması için yüzde 44-45 lazım”

Cumhur İttifakının Meclis’te çoğunluğu sağlaması için gerekli olan yüzde 45 seviyesinden iki-üç puan uzakta olduğunu belirten Tol, diğer yandan şu anki hesaplara dahil olmayan birçok faktör olduğunu da anlattı.

Tol, şöyle devam etti: “Sandık güvenliği bunlardan birisi. Deprem sonrası başka şehirlere göçen nüfusun ne kadarının oy kullanacağını bilmiyoruz. Suriyeli, Afganistanlı yeni vatandaşlar var. YSK bunlara dair verileri açıklasa da her şey tam net değil. Yurt dışı oylarının geçmişteki gibi olma ihtimali var. Tüm bunlar düşünüldüğünde, muhalefetin seçimi garantiye alabilmek için olduğundan daha iyi noktaya gelmesi lazım. Avantaj muhalefet lehine görünmekle birlikte tam anlamıyla rahat bir durum yok. Cumhur İttifakının oylarının yükselmemesi ve hatta düşmesi için etkili kampanya yapılması lazım.”

“Bahçeli partinin kurumsal yapısına önem verdi”

AKP ve MHP’nin ortaklaşması durumunda yüzde 40-41’le çoğunluğu alma şansına sahip olabilecekken, MHP’nin ayrı liste ile seçime girdiğini söyleyen Tol, “MHP’nin oy kayıpları son bir yılda çok arttı. Bahçeli, bunun önüne geçmek amacıyla partinin kurumsal yapısına tekrar önem vermek için kendi listeleriyle seçime girmeyi önceledi. Bunda ittifaka yeni katılanların da etkisi oldu” diye konuştu.

“TİP ve HDP’nin tek listeyle çıkacak olmasının sahada etkisi vardı”

Ulaş Tol, Emek ve Özgürlük İttifakı’na dair de değerlendirmelerde bulundu. Türkiye İşçi Partisi’nin farklı liste kararının, ocak-şubatta Emek ve Özgürlük İttifakı seçmeninde oluşan enerjiyi olumsuz etkilediğini anlatan Tol, şunları söyledi:

“TİP ve HDP’nin ittifak çatısı altında tek listeyle çıkmasının moral etkisi vardı. Ocak-şubat aylarında sahada bu etkiyi gördük. Tek liste eğilimi varken iki partiye de oy vermeyi düşünmeyen ama yakın olan seçmenler, bu birlikteliğin enerjisine doğru bir yönelime girmişti. Ortak liste bir artı birden daha büyük bir enerji yaratma potansiyeline sahipti. Ancak ayrı listeler bunu olumsuz etkiledi.

“TİP muhalefet havuzundan oy alıyor”

“TİP’in İstanbul gibi yerlerde oy çıkarabilmesi için şu anki durumunun iki katı desteğe sahip olması lazım. Böyle olunca da o muhalefet havuzundaki partilerin vekil çıkarması risk altına giriyor. TİP’in İstanbul dışındaki yerlerde vekil çıkarması olası görünmüyor. Hatay öne çıkarılıyor. Şu an için mümkün görünmese de iyi kampanyayla olabilir. Ancak orada daha yüksek yüzdeler gerekiyor. Bunu yapacaksa da Yeşil Sol ya da CHP’den oy alarak yapacak. Onların milletvekili havuzundan alacak. Amaç eğer milletvekili sayısını çoğaltmak ve karşıdaki ittifakın vekil sayısını azaltmaksa, bu karar ikisine de hizmet etmiyor. Bir araya geldiklerinde artırabilecekleri yerler hala var. Diğer yandan YSP ve TİP seçmenleri, partilerinin güçlü olmadığı yerlerde AKP’ye vekil gitmesini engelleme hissiyle CHP’ye oy verebilir. O durumda da TİP’in kendi oylarını görme şansı olamayacak. O yüzden iki liste kararını bu faktörlerden dolayı sakıncalı buldum. Ama elbette TİP gibi partiler siyasetini yapmayı önceleyebilirler. Onlar için sahada olmak, politikalarını tanıtmak için fırsat. Bundan faydalanmak da en temel hakları. Siyaset budur aslında.”

“TİP şu andaki verilere göre milletvekili çıkaramıyor”

TEAM Araştırma’nın şu anki ölçümlerine göre TİP’in milletvekili çıkaramadığını söyleyen Tol, “Ama iyi bir kampanya, seçmenin CHP’ye tepki vermesi gibi gelişmelerle bu mümkün olabilir. Ancak kuvvetli ihtimal değil” diye ekledi.

“İnce destekçilerinin yüzde 60’ı ikinci turda Kılıçdaroğlu’na oy vermeyi düşünüyor”

Ulaş Tol, Muharrem İnce’nin oylarında azalma yaşasa da seçimleri ikinci tura bırakma potansiyeline hala sahip olduğunu ifade ederken, “Zaten Erdoğan ve Kılıçdaroğlu dışındaki iki adayın oylarının beş puanı geçtiği hallerde ikinci tur ihtimali artıyor. En kötü ihtimali konuşursak; Erdoğan 44-45’lere geldiğinde Kılıçdaroğlu’nun da 50’yi geçmesi için kalan iki adayın oylarının toplamının beş puanın altında olması gerekir. Ancak şu an o seviyenin üstündeler. O yüzden ikinci tura gitme ihtimali var. İnce’yle Oğan’ın seçmenlerinin küçük bir kısmı, ikinci turda Kılıçdaroğlu’na vermeyecek. İnce destekçilerinin yüzde 60’lık kısmı ikinci turda Kılıçdaroğlu’na vermeyi düşünüyor. Bu kesim artık İnce’nin ikinci tura kalmayacağına ve kalma ihtimalinin de akılcı bir şey olmadığına ikna edilirse ilk turda da Kılıçdaroğlu’na verebilir” dedi.

İmamoğlu ve Yavaş etkisi

Ekrem İmamoğlu ve Mansur Yavaş’ın etkisine dikkat çeken Ulaş Tol, “Cumhurbaşkanlığı yardımcılığı formülüyle Ekrem İmamoğlu bir haftadır sahaya indi ve etkili olmaya başladı. Yavaş’ın da sahne almasıyla birlikte Millet İttifakının somut vaatlerini iyi anlatmaları durumunda, ikinci tur ihtimalinin azalacağını düşünüyorum” diye konuştu.

“Sürpriz yaşanmazsa Kılıçdaroğlu kazanacak”

Ulaş Tol, şu değerlendirmelerde bulundu: “Erdoğan ve cumhur ittifakının oyu yüzde 41-43 arasında. Geçen sene bu oy, yüzde 38’lere kadar düşmüştü, oradan yüzde 44’lere kadar yükseldi. Gördüğümüz o ki sınır bu. Üst eşiği 44-45 olarak alıp ona göre bir hesaplama yapmak gerekiyor.

“Kılıçdaroğlu şu an önde ve yarışı kazanacak gibi de görünüyor. Bundan sonra muhalefet eğer hatasız ilerler, iktidar da çok sürpriz yapmazsa Kılıçdaroğlu kazanacak. En büyük riskler seçimin ikinci tura kalması ve Meclis çoğunluğunun Cumhur İttifakında kalması. Bunlar olmadığı sürece Cumhur İttifakının kazanma ihtimali zayıf.”