Koronavirüs tedbirleri nedeniyle uygulanan önlemler ekonomiyi derinden etkiledi. Belli sektörler adeta durdu. Ancak koronavirüsle mücadelede kaydedilen aşama mayıs sonunu itibaren işlerin tekrar rayına dönebileceğini gösteriyor.
Peki hangi sektörlerde canlanma, hangilerinde daralma bekleniyor?
Kurumsal şirketlere eğitmenlik yapan Canan Duman, bu sorularla ilgili beklenen olasılıkları anlattı.
"Güzellik ürünlerine talep artar"
Güzellik salonları, kuaförler, berberler, diş hekimleri gibi benzer sağlık hizmetlerinde talep biriktiğine dikkat çeken Duman, “Kısıtlamalar kaldırıldıktan sonra kuaförlere, berberlere ve güzellik salonlarına talepte patlama yaşanması ayrıca güzellik ve makyaj ürünlerine olan rağbetin artması beklenmektedir” dedi ancak bu konudaki şartları da şöyle anlattı:
Kuaförlerin ve berberlerin müşterilerine randevu bazında hizmet vermesi, günlük müşteri kaydı tutması ve her müşterisinin telefon numarasını alarak herhangi bir personelinin Kovid-19 testinin pozitif çıkması durumunda test sonuçlarını aldığı tarihten 14 gün önce kuaför ya da berber salonunda kimlere hizmet verdiğini belirleyerek derhal tüm müşterilere bildirmesi gibi çözümler gündeme gelebilecektir.
Çalışma saatlerinin azaltılması, müşterinin salonda bekletilmemesi, sosyal mesafe ve hijyen kurallarına dikkat edilmesi önem kazanacaktır. Bu tarz kişisel hizmetlerde talep birikmesinin ardından virüs dolaşımda olduğu sürece eski hareketliliğin görülmemesi de söz konusu olabilecektir.
“Dışarıda yemek yemeye ihtiyatlı yaklaşan bir kesim oluştu”
Tedbir amaçlı büyük fast food zincirleri kapatıldığından gıda tüketimine yönelik genel talebin büyük ölçüde değiştiğini söyleyen Duman, sözlerini şöyle devam ettirdi:
İnsanlar evde kaldıkları sürede evde daha fazla yemek yaptı. Hayat normalleşmeye döndüğünde de ev dışında yiyecek tüketme konusunda ihtiyatlı davranacak bir kesimin oluştuğunu söylemek mümkün hale geldi.
Dışarıda yemek yemek isteyenler için sosyal mesafeyi sağlayan yeni oturma düzenlemeleri gerekecek, menü kapsamını azaltmak, sterilize edilmiş çatal bıçak takımı servis etmek, temassız yemek uygulamalarını tercih etmek söz konusu olacaktır.
Gelişme beklenen sektörler neler?
Duman, salgının imalat sanayisinde çalışan işletmeler için kaynaklarını çeşitlendirmenin önemini gösterdiğini ve geleneksel sağlık sistemlerini ve sağlık endüstrisini revize etmeye ihtiyaç olduğunu gösterdiğine dikkat çekti.
Bu nedenle ilaç, medikal, tele sağlık hizmetleri, kişiselleştirilmiş sağlık teknolojisi büyüyecek sektörler arasında görüldüğünü kaydeden Duman, finansal teknoloji, eğitim teknolojisi, insan kaynakları teknolojisi, bilişim teknolojileri, bulut bilişim, siber güvenlik, telekomünikasyon, e-ticaret şirketleri, çevrimiçi marketler, lojistik, tarım, yenilenebilir enerji, ev içi eğlence / oyun sektörlerinde gelişme beklendiğini vurguladı.
“Kafe ve mağazacılık daralır”
Duman önlemler kalksa bile insanların hasta olmaktan korkması nedeniyle klimalı ve kalabalık yerlerde uzun süre durmaktan çekineceğine dikkat çekerek, sözlerini şöyle sürdürdü:
Bu aşamadan sonra toplu olarak bir arada bulunmaktan kaçınmak, işsizliğin artması ve yemekli iş toplantılarının azalması gibi nedenler restoran, cafe gibi yerlere gitmenin önünde engel oluşturacak ancak kademeli olarak bir iyileşme görülebilecektir. Mağazacılık tarafında mağaza sayılarının azalmasının yanı sıra müşterilerin mağazaya girme korkusu yaşaması, bir müşteri tarafından denenen bir kıyafetin başka bir müşteri tarafından denenmek istenmemesi gibi durumlarla karşılaşılacaktır.
Duman, genellikle kredi ile alınan, acil ihtiyaç grubunda sayılmayan otomobil, çamaşır makinesi, buzdolabı ve mobilya gibi dayanıklı ürünler ihtiyatlı davranmak isteyen tüketicilerin daha bir süre temkinli davranacağını iddia ederek, bu sektörlerde daralma görüşebileceğini kaydetti.
Konut sektöründe toparlanma yıl sonunda
“Konut satışlarındaki düşüşün de uzun sürmemesi, normalleşme, güçlü bir maliye ve para politikasının desteğiyle bastırılmış taleplerin satışa dönmesi, yıl sonuna kadar toparlanması beklenmektedir” diyen Duman, şu iddiada bulundu:
Kilit pazarlardaki üretim alanlarının yaygın bir şekilde durmasıyla birlikte, makine mühendisliği endüstrisinin gelirinde keskin bir düşüş yaşanması muhtemeldir. Küresel imalat üretimi de önemli ölçüde daralabilecektir.
“Sigorta şirketlerinin yükü artar”
Küresel pandemiye hazırlıksız yakalanan sektörlerden biri de sigortacılık.
Duman, diğer sektörler gibi, sigorta sektörü de teknoloji, sistemler, ürünler ve süreçlerle ilgili boşlukları doldurma sorunuyla karşı karşıya olduğunu kaydederek, sözlerini şöyle sürdürdü:
Fitch’in hayat sigortası şirketlerinin özellikle düşen borsalar ve artan ölümlerden etkileneceği yönünde yaptığı uyarıya ek olarak global ölçekteki şirketlerin sigorta kapsamını genişletmek istemeleri, bulaşıcı hastalık kapsamı için sigorta şirketlerinden ödeme talebinde bulunacak olmaları sigorta şirketlerinin karşı karşıya olduğu yükü daha da artıracaktır. Mevcut seyahat sigortası poliçelerindeki iptallerle ödemeler, beklenenin üstüne çıkmıştır.
Daralma beklenen diğer sektörler neler?
Duman bu soruyu da şöyle cevapladı:
Turizm, seyahat, havayolu, perakende (FMCG hariç), AVM, restorancılık, reklam, müzik, sinema, film- prodüksiyon, spor, spor salonu zincirleri, kuru temizleme, etkinlik, gazetecilik, dijital baskı, bowling salonları gibi alanlarda daralmalar yaşanmasına bağlı olarak istihdam kayıpları olacaktır. Havacılıktaki kayıp, havaalanı mağazaları ve kiralık araba şirketlerini de etkileyecektir.
Gelinlik satıcıları da etkilenebilir
İnsanlara tekrar seyahat etmenin güvenli olduğu söylenene kadar da buradaki kayıpların süreceğini kaydeden Duman sözlerini şöyle tamamladı:
İptaller ve ertelemelerle birlikte tüketicilerin kısa vadede kişisel bütçelerinin azalması ya da harcamalarında beklenen düşüş nedeniyle düğün harcamalarında bir daralma olacaktır. Bu daralma gelinlik ve gelinlik malzemesi satıcılarını da etkileyecektir. Yine geliri düşen insanlar, mutfaklarını yenileme ya da mevcut otomobilinin modelini yükseltme gibi planlarını da erteleyecektir.
The Independentturkish
