AYM İttifak Yasası’nı ‘resen’ inceler mi?

31 Mayıs 2018
AYM İttifak Yasası’nı ‘resen’ inceler mi?

Türkiye Barolar Birliği (TBB) Başkan Başdanışmanı. Prof. Necdet Basa, AYM’nin yasanın tümünü “resen inceleme” yetkisini kullanmaya karar vermesi halinde durumun değişebileceğini belirtti. Basa, AYM'nin 2008'deki bir kararına atıfta bulunuyor.

Prof. Yasa, Ahval’e yaptığı değerlendirmede CHP’nin yaptığı başvurusunda yer alan maddelerin iptal isteminin kabul edilmesi halinde seçimin iptalinin söz konusu olmayacağını belirterek “Başvuruda, seçim ittifakları, ittifaka dahil olan partilere yüzde 10 baraj muafiyeti gibi değişikliklerin iptal talebi yok. İptali istenen maddeler seçimin özüne ilişkin maddeler değil, şekle ilişkin.  Seçim güvenliği, sandık, oy pusulası, zarflar, mühür, sandık birleştirme vs. ile ilgili. Dolayısıyla AYM iptal ederse, bunlar yürürlükten kalkar, eski yasadaki hükümler uygulanır. Seçim, yasa değiştirilmeden önceki yasa maddelerine uygun olarak 24 Haziran’da yapılır.” dedi.

Prof. Basa, AYM’nin yasanın tümünü “resen inceleme” yetkisini kullanmaya karar vermesi halinde durumun değişebileceğini belirterek Ahval’e şunları söyledi:

“2008’de AYM bunu yaptı. Emsal karar var. Üniversitelerde Türban Yasağını kaldıran düzenlemede bu yetkisini kullanıp iptal kararı verdi. Yani ‘Ben iptal davası başvurusunda yer almasa bile düzenlemenin tamamının anayasanın özüne, ruhuna uygunluğunu denetlemekle görevliyim’ dedi.

Şayet iktidar seçimin iptalini istiyor ve bu yönde AYM’ye dolaylı, örtülü bir telkinde bulunuyorsa ki, bu yönde iddialar var, o zaman AYM Genel Kurulu, kendisini sadece CHP’nin iptalini istediği maddelerle bağlı saymayıp, değişikliklerin tümünü resen incelemeye geçerek, ittifak düzenlemesini de kapsama dahil edebilir. Seçim yasasındaki yüzde 10 baraj mecburiyetinin ittifaka dahil olan partiler için geçersiz kılınmasının, ittifak dışında kalan partilerle eşitsizlik yarattığını, bunun anayasanın eşitlik ilkesine aykırı olduğunu değerlendirebilir.

Bu şekilde, yasanın tümünü ele alıp iptal kararı verirse, o zaman seçimler de iptal olur. Otomatik olarak eski düzenleme yürürlüğe girer ve 3 Kasım 2019’da seçim geçerlilik kazanır. Seçimler eski yasaya göre bu tarihte yapılır. Kanımca bu noktadan sonra bu zayıf bir ihtimal. Ama Erdoğan, şayet seçimin iktidarın kaybedilmesi riski taşıdığını düşünüyorsa, AYM’ye böyle bir telkinde bulunuyor olabilir.

2002’de Bahçeli aynı şekilde erken seçim hamlesi yaptı, daha 1,5 yıllık iktidar süresi olan üçlü koalisyonun MHP de dahil hepsi TBMM dışında kaldı. Erdoğan’ın ve AKP’nin daha 16 ay iktidar süresi var. Dimyat’a pirince giderken evdeki bulgurdan olacaklarını düşünmeye başladılarsa, AYM’ye bunu yaptırmak, bu yönde bir karar çıkarttırmak isteyebilirler.

Çünkü AYM ‘nin üye yapısı buna müsait. Erdoğan’ın atadığı isimler ağırlıklı. Zaten bu yüzden AYM de dahil yüksek mahkemelerin kararları, saygınlıkları tartışılır hale geldi. Yine de bunu zayıf bir ihtimal olarak gördüğümü belirtmek isterim. AYM, CHP’nin başvurusunun tümünü esastan ret edebilir. Başvurudaki tüm maddeleri iptal de edebilir. Her iki halde, seçimlerin 24 Haziran’da yapılmasına engel bir durum ortaya çıkmaz.”

24 Haziran’a 25 gün kala tüm gözler, şimdi AYM’nin vereceği kararda.

 

 

ANALİZ

ANALİZFaşizm ve İç Savaş

Faşizm ve İç SavaşErdoğan- Bahçeli ikilisinin ya da Cumhur ittifakının ülkede iç savaşı da göze…