İspanya'dan İstanbul'a mural ..

1 Temmuz 2015
İspanya'dan İstanbul'a mural ..

Kadıköy'ün duvarları son dört yıldır bir sanat eserine dönüşüyor. --"Normalde bir sanat eseri, resim görmek için bir müzeye, bir sergiye gidiyorsunuz. Bizim yaptığımız işi ise ekmek almaya çıktığınızda görebilirsiniz. Hayatla, insanlarla çok açık bir şekilde bir teması var. Hayata karışıyor olması çok güzel."

Kadıköy'ün duvarları son dört yıldır bir sanat eserine dönüşüyor. Duvarlar dünyaları birbirinden ayırmanın dışında bir anlamı aktarıyor yoldan gelen geçene. Yukarıdakileri söyleyen de sokak sanatını bu yanıyla da değerli bulan bir sokak sanatçısı: Deih.

Bu yazıda onunkisi gibi tek kelimeden oluşan, alışılmadık pek çok isim bulacaksınız. Çünkü gerçek isimlerini değil, kendileri için seçtikleri bir ismi imza olarak kullanıyor ve bu isimlerle anılıyorlar.

Yapılan işin adı mural. Kelime Latin Amerika kökenli ve duvar demek. Duvarlara yapılan resimlere verilen isim de buradan geliyor.

İspanya'dan İstanbul'a mural

Bugüne kadar yüzlerce duvar boyayan Deih ile, Kadıköy'de Türkiye'den meslektaşı Cins, bir duvarı boyarken buluşuyoruz. Oturduğumuz kafenin yanında büyük bir apartmanın duvarı, hemen yanına yerleştirilmiş bir vinç ve vincin kasasında Cins var.

Konuşurken ara ara oraya gözümüz kayıyor, sokak sanatının yapılış aşamasına ben ilk kez şahit oluyorum. Bu anı takip edenler sadece biz değiliz. Kadıköy'ün genç sokak sanatçıları da bir duvarın dibine dizilmiş, gözlerini ayırmadan bir eserin ortaya çıkışını takip ediyor.

Deih ile konuşmaya başlıyoruz. 35 yaşında ve 22 yıl önce duvarlarla grafiti yaparak tanışmış. Bugüne kadar yüzlerce grafiti yaptığını ve duvar boyadığını söylüyor. İstanbul'da boyadığı duvar ise "The Insider Series" isimli serinin bir parçası.

Klişe bir soru olmasını göze alarak soruyorum:

Bu duvar resmiyle ne söylemek istedi İstanbul'a?

"Hayatta bir şeyler için savaşıyorsunuz ama hayat o sırada akıp gidiyor. O sırada geçen zamanı geri döndürmek, durdurmak üzerine bu resim. Aslında kendi yaratıcılığını, kendinize ait olan şeyi durdurmaya çalıştıkça o bir volkan gibi sizin üzerinize patlıyor. Resimdeki rüzgar efektinde, insanın o etkiye dayanamayarak yeniden kendini yaratması söz konusu. Bunların hepsini pozitif olarak yorumluyorum" diyor.

Duvarlar sadece sokak sanatçılarına açık

2012 yılında Kadıköy'ün duvarlarının sanatla buluşmasında en büyük paya sahip olanlardan biri de Mete Yim Ben. 27 yaşında. Mimar Sinan Güzel Sanatlar Fakültesi'nde heykel bölümünde okuyor. Duvarlarla tanışması ise 13-14 yaşlarına denk geliyor.

Mural Art Türkiye'de henüz bilinmezken bu konuda yurtdışında basılan kitaplara ulaşmak için nasıl çabaladığını, dünyanın dört bir yanında yapılan muralleri takip etmeye çalıştığını anlatıyor.

Kadıköy Belediyesi'nin desteğiyle yürütülen proje için buraya gelen sanatçıları seçen ve onları davet edenler arasında o da yer alıyor. Hatta bazen bu konuda tek karar verici o olmuş geçmiş yıllarda.

"Sadece sokak sanatçıları ve grafiti sanatçılarıyla çalışmak önceliğimiz. Bir ressamın oraya çıkması değil, burada bir sokak sanatı kültürü oluşturmak önemli" diyor.

Tataristan'dan gelip bir duvar boyayan Rustam Qbic'in eserinin dünyanın en iyi muralleri arasına girdiğini, İstanbul'un pek bilinmeyen sokak sanatçılarına bir ivme kazanmaları için fırsat verdiğini belirtiyor.

"Bizim apartmanın duvarını da boyar mısınız?"

Biz sohbet ederken bir yandan hemen yanımızdaki binada çalışmaya devam ediyor Cins. O vincin üstünden inmediği için sohbet etmeye fırsat bulamıyoruz ama sokakta ortaya çıkmayan bu eseri görenler durup bakmaya, bir kısmı telefonlarıyla fotoğraf çekmeye başlıyor bile.

null

Bu sırada oturduğumuz yere gelen Kadıköy Belediye Başkan Başkan Yardımcısı Ülkü Koçar ile karşılaşıyoruz. Önceleri insanların duvarların boyanmasına tepki gösterdiği zamanlar olduğunu, ancak şimdi "bizim apartmanın yan duvarını da boyar mısınız" diye talepler geldiği anlatıyor gülerek. Bu projeyi ise kısaca "sanat her yerde olsun istiyoruz" diyerek tarif ediyor.

Bu arada Deih, telefonunu çıkarıp Kadıköylülerin kendileriyle çektirdiği fotoğrafları gösteriyor. Bu hem sanatın hem de sanatçının sokakla buluşması bu tam anlamıyla.

Bugüne kadar Kadıköy'ün farklı yerlerinde boyanan 18 duvar, yani 18 mural gri duvarları sanat eserine dönüştürüyor. Duvarların nasıl dile geldiğini; ekmek almaya çıkan, ders kitabı arayan, arkadaşları buluşmak için Kadıköy'e gelen, işten çıkıp evine yorgun argın dönen insanların arasına karışan 18 dev sanat eserini görmek için göğe doğru bakmanız yeterli.

Rengin Aslan

BBC- Türkçe

ANALİZ

ANALİZFaşizm ve İç Savaş

Faşizm ve İç SavaşErdoğan- Bahçeli ikilisinin ya da Cumhur ittifakının ülkede iç savaşı da göze…