Türkiye’nin hamleleri, NATO’da elini güçlendirme amaçlı ve taktiksel

1 Aralık 2017
Türkiye’nin hamleleri, NATO’da elini güçlendirme amaçlı ve taktiksel

Prof. Entessar, Türkiye’nin geçtiğimiz aylardaki hamlelerinin, NATO’dan çekilme değil NATO içinde elini güçlendirme amaçlı taktiksel hamleler olarak görülmesi gerektiğini söylüyor.

Türkiye ve NATO arasındaki gerilimler, özellikle Norveç’teki NATO tatbikatında Cumhurbaşkanı Erdoğan ile kurucu lider Atatürk’ün posterlerinin düşmanlar tablosuna yerleştirilmesi ardından artmıştı.

NATO genel sekreteri Türkiye’den özür diledi ancak Erdoğan özrü reddederek NATO’yu sert şekilde eleştirdi.

Olaydan sonra Erdoğan’ın başdanışmanlarından Yalçın Topçu, meclisi Türkiye’nin NATO üyeliğini yeniden değerlendirmeye çağırdı. İlk kez bir Türk resmi yetkili ülkenin NATO üyeliğinin yeniden değerlendirilmesini istemiş oldu.

Bunun yanında Türkiye ve NATO’daki müttefikleri, Suriye ve Irak’ta süregiden krizle ilgili de farklı bakışlara sahipler ve Ankara kilit ittifak üyeleri tarafından Rus yapımı S400 füze sistemini satın aldığı için eleştirildi.

Bu konuda daha derinlikli görüşler almak için Güney Alabama Üniversitesi Siyaset Bilimi ve Ceza Adaleti Bölüm Başkanı Profesör Nader Entessar ile görüştük.

Bazıları Rusya’dan S400 füzeleri almak ve Suriye ve Irak’ta İran ve Rusya ile birlikte çalışmakla Türkiye’nin NATO’dan çıkış sürecini başlattığına inanıyor. Bu konuda ne düşünüyorsunuz? Bu farklılıkların gerçek sebepleri neler?

Türkiye NATO’nun uzun süredir üyesi olmasına rağmen, zaman zaman NATO’nun dışında silah kaynakları bulmaya çalışmıştır. Ankara aynı zamanda güvenlik ihtiyaçlarını karşılamak ve stratejik derinliğini artırmak için başka ülkelerle taktik ittifaklar da yapmıştır. Türkiye’nin NATO üyeliği artık tek boyutlu bir mesele değil ve Türk hamlelerini NATO’dan yakın zamanda geri çekilme amaçlı işaretler olarak okumamalıyız.

Türkiye ve NATO’nun müşterek ihtiyaçları neler?

Türkiye’nin Soğuk Savaş’ta Sovyetler Birliği’ne karşı NATO’nun güney hattının güçlü bir bileşeni olan rolü değişti. Sovyetler Birliği artık yok ve Türkiye’nin NATO’nun “Sovyet genişlemeciliği” olarak adlandırdığı şeye karşı bir siper vazifesi artık tarihe karıştı. Yine de NATO Türkiye’yi hala Akdeniz ve komşu bölgelerdeki siyasi ve askeri misyonunun önemli bir parçası olarak görüyor. Bu faydalar sürekli değişse de Türkiye de NATO üyeliğinden siyasi, ekonomik ve askeri olarak faydalanıyor.

Türkiye’nin uzun vadede bloktan çıkması bir olasılık mı yoksa Türkiye’nin eylemleri sadece taktiksel mi?

Şu aşamada Türkiye’nin hiçbir hamlesini NATO’dan çıkma yönünde açık bir hamle olarak görmüyorum ve Türkiye’nin son aylarda yaptıkları NATO’dan çıkma değil NATO’daki elini güçlendirme amaçlı taktiksel hamleler olarak görülmeli. Elbette uzun vadede NATO Türkiye’nin rolünü başlangıcından beri olandan farklı şekilde değerlendirmeye başlayabilir ve uzun vadede NATO’da yaşanacak değişiklikler misyonunu etkileyebilir, buna Türkiye’nin rolü de dahil. Ancak bu olasılık epey uzakta.

NATO’dan çekilmesi halinde Türkiye için alternatif bir ittifak söz konusu mu?

Elbette, ülkeler her zaman yeni ittifaklar yapabilirler ama ittifakların oluşumu uzun bir süreçtir ve kısa zamanda yapılamazlar. Türkiye’nin uzun süreli NATO üyeliğini düşündüğümüzde, şu anda Türkiye için NATO’ya hiçbir alternatif ittifak yok. Türkiye dış politikadaki çıkarlarını geliştirmek için taktik ittifaklar yapabilir ve yapacaktır ama bu ittifaklar değişken kalacaktır ve Türkiye’nin NATO üyeliğinin yerini yakın zamanda alamazlar.

Türkiye ekonomisi, ülkenin NATO’dan çıkmaya karar vermesi halinde Batılı müttefiklerin basıncını kaldırabilir mi?

Son yirmi yıldır Türkiye ekonomik ortaklıklarını çeşitlendirme arayışındaydı ve bunda bir miktar ilerleme de kaydetti. Ancak ekonomisi halen Batı merkezli ve Batı Türkiye’ye halen muazzam bir basınç uygulayabilir, bunu yapmayı tercih etmesi halinde de ülke ekonomisini çökertebilir durumda.

Röportajı yapan: Payman Yazdani

Kaynak: https://www.oananews.org/content/news/politics/turkey’s-moves-tactical-strengthen-leverage-nato-entessar

Çeviri: Serap Şen /Dünyadan Çeviri

ANALİZ

ANALİZFaşizm ve İç Savaş

Faşizm ve İç SavaşErdoğan- Bahçeli ikilisinin ya da Cumhur ittifakının ülkede iç savaşı da göze…