İşte Trump’ın ‘azle’ götürebilecek günahları: Kongre kulislerinde konuşulanlar

13 Ekim 2017
İşte Trump’ın ‘azle’ götürebilecek günahları: Kongre kulislerinde konuşulanlar

Başkan Nixon impeachment (azledilme) oylamasında kaybedeceğinin farkına vararak onun yerine istifa etmiştir. Bill Clinton ise 1999 yılındaki impeachment oylamasında suçlu bulunmamıştır. 

Donald Trump’ın Görevden Alınması Meselesi Ciddi ve Gerçek. Sebeplerini ise Amerika’nın önde gelen haber ve siyasi yorum sitelerinden biri olan the Daily Beast detaylı şekilde yazdı.

Impeachment (azletmek veya azil), bir ABD yetkilisinin Temsilciler Meclisi’nin suçlaması üzerine Senato kararıyla görevden alınmasıdır. Senato üçte iki çoğunluğun kararıyla bir yetkiliyi görevden alırsa bu kişinin yargılanmasının da önü açılmış olur. Bugüne kadar hiçbir Amerikan başkanı impeachment yoluyla görevden alınmamıştır fakat Başkan Nixon impeachment oylamasında kaybedeceğinin farkına vararak onun yerine istifa etmiştir. Bill Clinton ise 1999 yılındaki impeachment oylamasında suçlu bulunmamıştır. Nixon’dan 43 yıl sonra aynı meselenin Donald Trump için gündeme geldiğini görüyoruz.

Davranışları öngörülemeyen başkanla ilgili kongrenin Cumhuriyetçi üyelerinin kaygılarının artmasıyla beraber, Donald Trump’ın başkanlıktan nasıl uzaklaştırılacağı sorusu Amerikan Kongre Binası’nda daha yaygın olarak konuşulur hale geldi.

Bilindiği gibi, bir başkanın görevden alınabilmesi için anayasa iki yol öngörür. Eğer bir görevli “Makamının gerektirdiği yetki ve görevleri yerine getirmekten aciz” görülüyorsa, bu görevliyi makamından uzaklaştıran mekanizmayı kuran 25. Madde kullanışsızdır ve muhtemelen uygulanamaz. Tabii ki bir de impeachment seçeneği söz konusu. Genel olarak Cumhuriyetçilerin, Trump’ın görevden alınmasına asla izin vermeyeceğinden söz ediliyor. Bu yazının amacı ise impeachment’ın gerçekleşme olasılığını tartışmak değil fakat eğer Kongre bunu gerçekleştirecek olursa, Trump’a karşı geçerli suçlamaların neler olacağını açıklamaktır.

Başkanın görevden alınması, doğal olarak zor bir süreçtir fakat aynı zamanda başkanın davranışlarından sorumlu tutulmasında çok kritik bir araçtır. Görevden alınmaya sebep olacak kabahatler; ABD yasalarında listelenen suçlarla aynı değildir, anayasaya veya siyasal yapıya karşı işlenen suçlardır. Aslında mesele de bu; bir başkan suç teşkil etmeyen eylemlerinden de sorumlu tutulabilir. Bir suç aynı zamanda görevden alınmaya sebep olacak bir kabahat olabilir fakat görevden alınmaya sebep olan kabahatlerin hepsi suç değildir.

Adaletin Engellenmesi

Trump’ın, 2016 seçiminin sonuçlarını etkilemek için Ruslarla yaptığı olası bir gizli anlaşmayla ilgili soruşturmayı engellemesinin birçok örneği var. Bu, eski FBI yöneticisi James Comey’den sadakat talep etmesini ve kendisinden ulusal güvenlik danışmanı Michael Flynn’in soruşturulması esnasında yumuşak davranmasını istemesini de içerir. Kampanyasının Rusya’yla yaptığı düşünülen gizli anlaşmayla ilgili soruşturmayı durdurması için Comey’i ikna etmek adına, Trump’ın eski istihbarat başkanlarıyla görüşmesi ve Comey’i işinden kovması da buna dâhildir. Daha sonra NBC News’de bir röportajda Comey’i kovarken aklında Rusya meselesi olduğunu ve üzerinden büyük bir yük kalktığını itiraf etti. Bu eylemler, engelleme suçundan yargılanması için güçlü bir temel oluşturuyor.

Dışarıdan Para Kabul Etmesi

Devlet yetkililerinin başka devletlerin etkisi altına girmemeleri için anayasanın 1. maddesinde yapılan düzenlemede; makam sahibi bir kişinin başka bir devlet tarafından verilecek her türlü hediye, para, makam ve unvanı kabul etmesi yasaklanmıştır. Bu madde daha önce hiç test edilmedi fakat Trump’ın dünyanın çeşitli yerlerindeki mülklerinin, yabancı devlet yetkililerinden aldığı ödemeler buna dahil edilebilir. Özellikle dikkat çeken nokta, Beyaz Saray’ın çok yakınındaki gösterişli otelini kullanan yabancı hükümet yetkililerinden kar elde etmesi olmuştu.

Etik İlkeleri Suistimal Etmesi

Trump’ın aile işlerindeki pozisyonunu bırakmamak yönündeki problemli kararı alması bunu akla getirebilir. Kamuoyu, Trump’ın işlerini oğullarına devredeceği ve onlarla bu konular hakkında konuşmayacağı yönünde verdiği söze güvenmeliydi. Bunun nasıl uygulanacağı açıklanmamıştı. Kendi kişisel çıkarları için ve ailesinin zenginleşmesi için pozisyonunu suiistimal etmesi bir suçlama sebebi olabilir.

Halka Yalan Söylemesi

Mutlaka geçmişteki başkanlar da görevdeyken yalan söylemişlerdir fakat başkan ve personeli tarafından halka bu kadar sürekli bir biçimde yalan söylenmesi impeachment yolunu açabilir. Trump’ın saplantılı yalancılığı önceden yaşanan benzer olayların çok daha ötesinde. Bir halk her gün yalanlarla yüz yüze gelirken demokrasinin işleyebilmesi mümkün gözükmüyor.

Başkanlığı Sürecinde Vergi Beyanında Bulunmayı Reddetmesi

ABD hükümetinin önemli bir prensibi, devlet yetkililerinin özel mülkiyetleri hakkında şeffaf olmalarıdır. Başkanlığın altındaki diğer hükümet pozisyonlarına aday olan kişiler bu nedenle geçmiş yıllardan kalan vergi beyannamelerini ve mallarının detaylı bir açıklamasını ibraz ederler. Muhtemelen Trump, kamuoyunda bilinmesini istemediği bir şey ortaya çıkacağı için vergi beyanında bulunmuyor.

Özel Danışmandan Kongre’ye Başkanın Suç İşlediğine Dair Bir Rapor

Görevde olan bir başkana dava açılıp açılamayacağı tartışılmıştır fakat genel sonuç ceza davası açılamayacağı yönündedir.  Geriye kalan tek seçenek impeachment süreci. Eğer özel hukuk müşaviri Trump’ın ihlallerde bulunduğuna karar verirse bunu Kongre’ye rapor eder. Bu da impeachment sürecini başlatır.

Derleyen: Nilgün Yılmazarslan /WH

ANALİZ

ANALİZFaşizm ve İç Savaş

Faşizm ve İç SavaşErdoğan- Bahçeli ikilisinin ya da Cumhur ittifakının ülkede iç savaşı da göze…