'YAŞAMA HAKKI'NI DA İHLAL EDEBİLİR! --Anayasa önerisinde komisyonda yapılan değişiklikle cumhurbaşkanına OHAL döneminde temel hak ve hürriyetler ile siyasi haklar da dahil her konuda sınırsız kararname çıkarma yetkisi verildi. Buna göre Cumhurbaşkanı partilerin siyasi faliyetlerini, açıklamalarını da yasaklayabilir..
TBMM Anayasa Komisyonu’nda, anayasa önerisinde yapılan değişiklikle Cumhurbaşkanı’na OHAL döneminde temel hak ve hürriyetler ile siyasi haklar da dahil olmak üzere her konuda sınırsız biçimde kararname çıkarma yetkisi verildi. OHAL kararnamelerinin Meclis’te 1 ay içinde görüşülmemesi durumunda hükümsüz kalacağına ilişkin hükümde yer alan süre de 3 aya çıkarıldı. Öneride yapılan diğer değişikliklerle Cumhurbaşkanı yardımcıları ve bakanların atanmasında “milletvekilliği seçilme yeterliliğine sahip olma” ve TBMM’de yemin etme koşulu getirildi. Önerideki 2 maddenin hükümleri diğer maddelere taşınarak paketteki madde sayısı 21’den 18’e düşürüldü.
Anayasa Komisyonu’nda, AKP’nin anayasa önerisi üzerindeki görüşmelere devam edildi. Öneride çok sayıda değişiklik yapıldı. Cumhurbaşkanı’nın yetkilerini düzenleyen 9. maddedeki “Üst düzey kamu yöneticilerini atar, görevlerine son verir” hükmü, 14. maddedeki düzenleme bu maddeye taşınarak “Üst kademe kamu yöneticilerini atar, görevlerine son verir ve bunların atanmalarına ilişkin usul ve esasları Cumhurbaşkanlığı kararnamesiyle düzenler” biçiminde değiştirildi. Aynı maddedeki “TSK’nin başkomutanlığını temsil eder” hükmüne “TBMM adına” ifadesi eklenirken, “milletlerarası anlaşmaları akdeder” ifadesi de “milletlerarası anlaşmaları onaylar” biçiminde düzenlendi.
"Temel haklara sınırlama"
Anayasa Komisyonu’nun CHP’li üyesi Murat Emir Anayasanın 15. maddesinin ikinci fıkrasında yer alan “Savaş, sıkıyönetim, seferberlik ve OHAL durumunda dahi kişinin yaşama hakkına, maddî ve manevî varlığının bütünlüğüne dokunulamaz; kimse din, vicdan, düşünce ve kanaatlerini açıklamaya zorlanamaz ve bunlardan dolayı suçlanamaz; suç ve cezalar geçmişe yürütülemez; suçluluğu mahkeme kararı ile saptanıncaya kadar kimse suçlu sayılamaz” hükmünün ihlali anlamına geleceğini ifade etti.
Emir, değişikliğe ilişkin olarak T24’e şu bilgileri verdi:
“Normalde Cumhurbaşkanlığı kararnameleri ile temel hak ve özgürlüklerle ilgili değişiklik yapamıyorsunuz. Oysa OHAL durumlarında anayasada bulunan temel hakları dikkate almaksızın sınırlayabileceği bir hükme bağlanıyor. Yaşama hakkı, vücut bütünlüğü, adil yargılanma, haberleşme hürriyeti gibi çok temel haklar OHAL döneminde Cumhurbaşkanı’nın üzerinde sınırlama yapabileceği bir duruma getiriliyor.”
"13. maddeye aykırı"
Emir, yapılan değişikliğin anayasanın 13. maddesinde yer alan “Temel hak ve hürriyetler, özlerine dokunulmaksızın yalnızca Anayasanın ilgili maddelerinde belirtilen sebeplere bağlı olarak ve ancak kanunla sınırlanabilir” hükmüne de tamamen aykırı olduğunu ifade etti.
Bakana yemin koşulu
Önerinin, “Cumhurbaşkanı yardımcıları, Cumhurbaşkanına vekalet ve bakanlar” başlıklı 11. maddesinde yapılan değişiklikle, Cumhurbaşkanı yardımcıları ve bakanların atanmasında “milletvekili seçilme yeterliliğine sahip olma” kriteri ile TBMM’de yemin etmeleri koşulu getirildi. 15. maddedeki “Merkezi idare kapsamındaki kamu kurum ve kuruluşlarının, kuruluş, görev, yetki ve sorumlulukları Cumhurbaşkanlığı kararnamesi ile düzenlenir” hükmü de 11. maddeye taşınarak, “Bakanlıkların kurulması, kaldırılması, görevleri ve yetkileri ile merkez ve taşra teşkilatının kurulması kararnameyle düzenlenir” biçiminde düzenlendi.
AKP, OHAL’i düzenleyen maddede önerge hazırlayarak milletvekillerine dağıttı.
Olağanüstü yetkiler
Önergede, Cumhurbaşkanı’nın seferberlik halinde de OHAL ilan edebilmesi, Cumhurbaşkanı’na OHAL döneminde anayasanın temel haklar ve özgürlükler ile siyasi hakları düzenleyen bölümlerindeki sınırlamalara tabi olmaksızın kararname çıkarma yetkisi verilmesi, bu kararnamelerin TBMM’de 1 ay içinde görüşülmemesi durumunda geçersiz kalacağına ilişkin hükmün metinden çıkarılması öngörüldü. Ancak MHP’nin itiraz üzerine önerge yeniden düzenlendi.
Kabul edilen önergeye göre, Cumhurbaşkanı’nın OHAL ilan etme yetkisine seferberlik hali de eklenirken temel haklar ve özgürlükler ve siyasi haklar da dahil olmak üzere Cumhurbaşkanı her konuda kararname çıkarabilecek. Bu kararnamelerin Meclis’te 1 ay içinde görüşülmemesi durumunda geçersiz olacağına ilişkin hükümdeki süre 3 aya çıkarıldı.
‘E-muhtıra’ tartışması
AKP’li Emine Yavuz Gözgeç, konuşmasında 2007 yılında Cumhurbaşkanı seçtirmemek için CHP’nin Anayasa Mahkemesi’ne 367 başvurusunda bulunduğunu, aynı gün 27 Nisan e-muhtırasının yayımlandığını, CHP’nin de buna destek verdiğini söyledi. Gözgeç’e yanıt veren CHP Grup Başkanvekili Özgür Özel, “27 Nisan’da verilen e-muhtıra, CHP tarafından sivil topluma karşı verilmiş bir muhtıra olarak algılanmış ve dile getirilmiş olup, o e-muhtırayı veren kişinin, dönemin Başbakanı, şimdiki Cumhurbaşkanı tarafından devlet üstün hizmet madalyasıyla ödüllendirildiğini, kendisine o günün parasıyla 500 bin, bugünkü kur hesabıyla 1 milyon TL’nin üzerinde zırhlı Mercedes hediye edildiğini, makamdan kapıya kadar uğurlandığını, CHP’nin 27 Nisan e-muhtırasıyla ilgili araştırma komisyonu kurma talebinin de partiniz milletvekillerinin oylarıyla reddedildiğini hatırlatmak istiyorum” yanıtını verdi.
‘Slayt’lara sansür
CHP’li Selin Sayek Böke, konuşmasını slayt eşliğinde yapmak istediğini belirterek söz aldı. Ekrana yansıtılan slayttaki “Türkiye yol ayrımında, diktatörlük mü demokrasi mi, yoksulluk mu refah mı” yazısı AKP’lilerin tepkisini çekti. AKP Grup Başkanvekili Mustafa Elitaş, slaytın kaldırılmasını istedi. Oturumu yöneten Komisyon Sözcüsü Abdurrahman Öz, kendisine ekonomik verilerle ilgili slayt olduğunun söylendiğini belirtti. CHP’li Veli Ağbaba, “Elitaş’tan talimat alma” diye tepki gösterirken Öz, ekranları kapatarak slayt gösterisini engelledi.
