Dünya! Başkanlar! Bakanlar! Politikacılar! .. Hepiniz İran'da işlenen bu suçun ortağısınız!
İran'da yaz aylarından bu yana kadınlar başörtüsü yasağına karşı gelmek için eylemlerde bulunuyor. Ülkede 1979 İslam Devrimi sonrası yürürlüğe giren Şeriat kanunlarına göre tüm kadınların kamusal alanlarda başörtü takması ve uzun, bol kıyafetler giymesi zorunlu hale getirildi. Başörtü takmayan kadınlara para ve hapis cezası verilmeye başlandı.
Ancak devrimden yıllar sonra hükümet yetkililerinin bu yasayı uygulamakta zorlandığı ve kadınların giyimin ülkenin tümünde eşit şekilde denetlenmediği ifade ediliyor. Kadınlar baskılara karşı gelmek için protestolara başladı, birçok erkek de kadınlara destek verdi. Tahran'da 13 Eylül'de "ahlak polisi" olarak bilinen İrşad devriyeleri tarafından Mehsa Emini saçlarını ve kollarını tamamen örtmesini gerektiren ahlak yasalarını çiğnemekle suçlanarak gözaltına alınarak tutuklandı. Sonra komaya girerek hastaneye kaldırılan Emini'nin 16 Eylül'de yaşamını yitirmesi ülkede infiale yol açtı.
EN AZ 15 KİŞİ ÖLDÜ
Tepkiler üzerine Tahran polisinden yapılan açıklamada, İrşad devriyesinin Emini'yi bir saatlik “brifing” için karakola götürdüğü, genç kadının burada aniden bilincini kaybetmesi ve kalp rahatsızlığı yaşaması üzerine hastaneye sevk edildiği belirtildi. Sosyal medyadaki aktivistler ise polisin, genç kadının “aniden” bilincini kaybettiği yönündeki savunmasını reddederek, Emini'nin polis merkezine getirilmeden önce darbedildiğini iddia ediyor. Son günlerde ülkenin farklı bölgelerinde gerçekleşen protestolarda en az 15 kişi hayatını kaybetti. Protestolarda, "ahlak polisine ölüm", "kadınlar, yaşam, özgürlük" sloganları atıldı. Sokaklarda gerginlik arttıkça kadınlar başörtülerini çıkardı, bayrak yaktı. Kürt illerinde ise polis plastik ve gerçek mermilerle protestoculara ateş açtı.
Bir İranlı öldürülen bir protesfocunun resmi ltında şunları yazıyor: Ne diyeyim ne diyeyim aklım yanıyor öfke alevlerinde başım patlamak istemiyor, barışı, sevgiyi, özgürlüğü istediğimiz için bizi katlediyorlar öldürüyorlar nerede kahrolası dünya bizim sesimiz olacak.
Başka bir İranlı'nın twitinde şu sözler var: Bize yardım edin! İran'a yardım edin. Halkı ölüdrüyorlar. Başından vurarak insanları ölüdürüyorlar
İNTERNET YOK
İran İletişim Bakanı, ülkede internet erişiminde "güvenlik sebepleri" dolayısıyla sorunlar yaşanabileceğini söylerken, ülkede internete erişim sorunu yaşandı. İran'ın resmi ajansı IRNA'nın haberine göre, Emini'nin gözaltına alınmasının ardından hayatını kaybetmesi üzerine başlayan protestolar devam ediyor. Kürdistan, Batı Azerbaycan, Kirmanşah, Elburz, Tahran, Gilan, Razavi Horasan, Yezd, Hürremabad, Senendec, Urumiye, Meşhed, Kirman, Mahabad, Divandere ve Bukan'da eylemler devam ediyor.
14 KENTTE GENİŞ KATILIMLI EYLEMLER
Hengaw'ın verdiği bilgiye göre önceki gece 14 kentte geniş katılımlı eylemler düzenlendi. Bu şehirler Hengaw tarafından şu şekilde listelendi: Abdanan, Ilam, Kermanshah, Sanandaj, Marivan, Urmia, Baneh, Qorveh, Rabat, Sardasht, Piranshahr, Urmia, Mako ve Bazergan. Hengaw ekibinin üyeleri ayrıca Batı İslamabad'da bir kaç eylemcinin daha öldürüldüğüne dair bilgi aldıklarını ve bu konuda araştırmalarına devam ettiklerini belirtti.Hengaw'ın verdiği bilgiye göre son iki günde gerçekleşen eylemlerde hafif yaralanmalar da meydana geldi, ancak bu anlamda bir sayı verilmedi. Hengaw, hafif yaralıların tutuklanma riski olduğu için hastanelere başvurmadığını, fakat kendilerinde bu yaralanmalara ilişkin fotoğraf ve videolar olduğunu da raporuna ekledi.
'ULUSLARARASI MAHKEMELERE TAŞIYACAĞIZ'
Hengaw daha sonra yaptığı bir açıklamayla, evrensel hukuk normlarına göre, Emini'nin ölümünden bu güne kadar Kürdistan eyaletinde yaşanan eylemlerde işlenen suçları İran dışındaki uluslararası mahkemelere taşıyacaklarını duyurdu. Kürdistan halkının İslam Cumhuriyeti tarafından katledilmesinin durdurulması için uluslararası müdahale gerektiğini ifade eden Hengaw, ölü ve yaralılara ilişkin görüntü selinin tam bir felaket olduğunu vurguladı. Hükümet güçleri tarafından kaçırılan kişi sayısına dair dün itibariyle net bir sayı veremediğini ifade edem Hengaw, kaçırıldığını teyit edebildikleri Kürt yurttaşların fotoğrafları ve kaçırıldıkları tahmin edilen yer ve zamana ilişkin bilgileri Telegram kanalı üzerinden yayınlamaya başladı.
'GİDİŞAT DURANA KADAR SOKAKTAYIZ'
Telefonla ulaştığımız İranlılar durumlarını anlattı. Kürt halkının sokaklarda olup, mücadele ettiğini ve İran rejim güçlerinin vahşice saldırdığını ifade Rişwan, İran'da yaşananların dünyaya duyurulmaması için internetin kesildiğini, eylemleri Tahran olmak üzere tüm Kürt illerine yayıldığını söyledi. Şimdiye ye kadar 17 kişinin hayatını kaybettiğini, 900 kişinin çeşitli yerlerinden yaralandığını ve yüzlerce kişinin gözaltına alındığını belirten Rişwan, İran'da kadın ve erkeklerin beraber mücadele ederek, bu gidişat dur dediğini anlattı. İnsanların evlerine gitmeyerek, direndiğini, esnafın kepenk kapattığını, güvenlik güçlerinin gerçek mermilerle kendilerine müdahale ettiğini aktaran Rişwan, bu gidişat durana kadar sokakta olacaklarını vurguladı.
YAŞAM HAKKIMIZ ELİMİZDEN ALINDI
İran'da bir halk hareketinin yaşananlar tepki gösterdiğini ifade eden Hamsa, bu haksızlığa karşı sokakta olup, mücadele ettiklerini ancak dünyanın bu haksızlığa güçlü ses çıkarmasını istedi. İran İslam Devleti'nin şeriat kanunları adı altında kadınlara saldırarak, zulüm edip, yaşam haklarını ellerinden aldığını ifade eden Hamsa, bu haksızlık duyulmasın diye interneti kestiler. İnsanlar vahşice katlediliyor. Sesimizi duyun" dedi.
Demirtaş Jina Emini eylemlerine destek vermek için saçlarını kazıttı
HDP'nin eski Eş Genel Başkanı Selahattin Demirtaş İran'da, İslam'a uygun örtünmediği gerekçesiyle polis şiddeti sonucu hayatını kaybeden Jina Emini için saçlarını kazıttı. Demirtaş bugün İstanbul'da, eski başbakanlardan Ahmet Davutoğlu'na hakaret ettiği gerekçesiyle hakkında açılan davanın duruşmasına Segbis ile katıldı.
İstanbul 23 Asliye Ceza mahkemesinde görülen duruşmanın görüntülerinde Demirtaş'ın saçlarını kazıttığı görüldü.
Demirtaş'ın eşi Başak Demirtaş da Twitter hesabından yaptığı paylaşımda, Demirtaş'ın saçlarını Jina Emini için kazıttığını belirterek yaptığı açıklamaya yer verdi.
Demirtaş, açıklamasında “Baskı ve zulme karşı direnmek sadece kadınların sorumluluğu değildir. Kadınların cesurca öncülük yaptığı eşitlik ve özgürlük mücadelesine destek vermek ve İran'da özgürlük için direnen halkın yanında olduğumuzu belirtmek için hücre arkadaşım Dr. Selçuk Mızraklı ile beraber bugün saçımızı kazıttık” dedi.