İzolasyon, ekonomik baskı ve aile çatışmaları başta gelen etkenler…-ABD'de yönetimin yeni başkana devredilişinin ortasında, salgın 250.000 ölümü aşan korkunç bir bilançoya ulaşırken ABC News, son sekiz ayın koronavirüs tablosuna dikkat çekiyor.

 ABC News Kanalı’na sağlık konularında görüş ve yorumlarıyla katkı sunan New York'ta bir psikiyatri asistanı ve halk sağlığı uzmanı olan Yalda Safai'nin yazısı..

COVID-19 salgınının başlarında, virüsün yayılmasını yavaşlatmayı ve hayat kurtarmaya yönelik evde kalma önlemleri ve günlük yaşamdaki kısıtlamalar, birçok halk sağlığı uzmanının, intiharlarda, aşırı dozda ilaç kullanımında, aile içi şiddette artış görülebileceği yönünde ciddi endişelenmesine sebep oldu…  

Dokuz ay sonra, bu sert tahminler gerçek olacağa benziyor… 

Ulusal Zihinsel Hastalıkları Birliği’nin Baş Tıbbi Görevlisi Dr. Ken Duckworth, ABC News'e yaptığı bir açıklamada, "Bu salgında bir akıl sağlığı dalgası var. Biz insanoğlu olarak belirsizlikle başa çıkamıyoruz." dedi. 

Psikiyatrist Thomas Holmes ve Richard Rahe’ye göre birçok Amerikalı için pandemi, sevdiklerinin ölümleri, hastalıklar, gelir kaybı gibi zaten mevcut olan felaket senaryolarını daha da kötüleştirdi.

Buna ek olarak, virüsün yayılmasını engellemeye yönelik “evde kal” uygulamaları, okulların kapatılması gibi önemli tedbirler, sosyal izolasyon, sosyal destek/yardım ağlarının zayıflaması ve ek mali baskı gibi olumsuz sonuçları da yarattı…

Amerikan Hastalık Kontrol ve Korunma Merkezi (CDC)'ne göre, tüm bu faktörler daha fazla intihara, aşırı dozda ilaç kullanımına ve şiddete katkı sağlıyor. Ve uzmanlar, virüs salgınına bağlı bu akıl sağlığı salgınının (tutulumunun) orantısız bir şekilde Siyahları, Hispanikleri, yaşlıları, tüm ırklardan daha düşük sosyoekonomik statüye sahip insanları ve sağlık çalışanlarını da etkileyeceği konusunda uyarıyorlar.

(Bir genç, New York Brooklyn’de, COVID-19 salgını nedeniyle ailesiyle, evinde bir koltukta ve uzun süreli izolasyon altında, bir günü daha geçiriyor.) 

Hızlanan bu halk sağlığı krizlerinin çoğu, COVID-19'dan önce zaten kötüye gidiyordu.

ABD, 2018 yılında, 1941'den bu yana en yüksek yaştan başlayan intihar oranlarına sahipti. Haziran ayında, 5470 ABD'li yetişkinin katıldığı bir CDC araştırması, yetişkinlerin üçte birinde anksiyete veya depresyon semptomları bulunduğunu bildirdi. Yaklaşık yüzde onu bir önceki ay süresince intihar etmeyi düşünmüş. İntihar düşüncesi, en çok ücretleri ödenmeyen bakıcılar, sağlık çalışanları, araştırmaya katılan Hispanikler ya da Siyahlar ve genç yetişkinler arasında görülmüş.

Doktor Duckworth, 18-25 yaş arasındaki kişilerin en çok etkilenen grup olabileceğini açıklıyor ve şöyle devam ediyor: "Yaşın etkisine bir göz atmamız gerekiyor. Kimliğin geliştiği çağda, genç yetişkinler üniversiteyi kaçırıyor."

Daha önce ABD'de en büyük halk sağlığı tehdidi olarak kabul edilen opiyat salgını da virüs salgınından bu yana kötüleşti. 2017'de doz aşımından kaynaklanan ölümler kısa bir süre durakladıktan sonra reçeteli ilaçların daha katı düzenlemeleri yürürlüğe girdi ve ölümler, fentanil gibi yasadışı sentetik maddeler nedeniyle tekrar yukarı doğru ivme kazanmaya başladı.

Wellbridge Bağımlılık Tedavi ve Araştırma Merkezi’nin Tıbbi Direktörü Dr. Harshal Kirane, ABC News’a yaptığı açıklamada, "Pandemiden önce opiyat bağımlılığına karşı tedavi seçenekleri üzerinde gelişmeler sağlıyorduk.” dedi. “Ama tedaviyle ilgili olumsuz seyreden boşluklar da vardı… Şimdi onun üstüne bir başka pandemi (COVID) geldi.”

Amerikan Tıp Derneği’ne göre, 40'tan fazla eyalet, pandeminin vurduğu andan bu yana opiyat ile ilişkili ölümlerde artış olduğunu bildirdi.

“Aşırı Doz Tespiti Haritalama Uygulama Programı”na göre, hem ölümcül hem de ölümcül olmayan aşırı dozlar, 2019'daki aynı döneme kıyasla % 20 arttı.

(Bir hemşire, 23 Mayıs 2020’de, Barselona, ​​Katalonya, Kuzeydoğu İspanya'da, telefonla çağrı sonrası bir hastaya, evinde bakım yapıyor.)

Doktor Kirane, "İlk kez kullananların oranı da artıyor" diye de ekledi. "Karantina sırasında tecrit, ekonomik baskı ve aile çatışması buna sebep faktörlerdir."

Aile içi şiddet haberleri de artıyor ve pek çok uzman, rapor edilen vakaların olayların küçük bir kısmı olmasından endişe duyuyor. “New York Eyaleti Aile İçi Şiddeti Önleme Dairesi'nin” yönetici müdürü Kelli Owens, Sadece New York'ta, aile içi şiddet yardım hattına yapılan çağrılarda önemli oranda artış olduğunu söyledi.

Kelli Owens şunları da ekledi: "Yardım hatlarına yapılan aramalar salgının ilk birkaç haftasında düştü, Nisan ayında % 30 arttı ve Ağustos ayına kadar % 76 arttı. Eylül ayına kadar yüksek seviyelerde kaldı." 

Birleşmiş Milletler Örgütü, evde kal ve sosyal mesafe uygulamalarının istismar edileni istismar edenin kapanına kıstıracağından salgının toplumsal cinsiyete dayalı şiddeti küresel olarak sona erdirme çabalarını baltalayacağı konusunda uyardı. 

Amerikan Hastalık Kontrol ve Korunma Merkezi, şiddetin ciddi bir halk sağlığı sorunu olduğunu kabul ediyor. Şiddet, insanları yaşamın her döneminde etkiliyor, şiddet mağdurlarının çoğu da uzun dönemde fiziksel, zihinsel ve sağlık sorunları yaşıyor. 

Kelli Owen, "Aile içi şiddetin genellikle eksik bildirildiğini akılda tutmak çok önemli." diye de belirtiyor. 

Halk sağlığı uzmanları ve politikacılar, bu endişe verici gelişmeleri önlemek için adımlar atıyor. Örneğin; pek çok eyalet telefonla sağlık kısıtlamalarını yumuşatarak kriz esnasında tıbbi desteğe erişimi kolaylaştırıyor. Bazıları, opiyat kullanım bozukluğu için yüz yüze bir ziyaret olmaksızın ilaç yazmayı kolaylaştırıyor.

Amerikan Hastalık Kontrol ve Korunma Merkezi CDC, yaz boyunca istismara uğrayanlarla pandemi sırasında aşırı stresle baş etmeye çalışanlar için bir rehber yayınladı. CDC, güvenli olmayan bir evde yaşanılıyorsa bir plan yapılmasını, mümkün olduğunca kişisel bakıma özen gösterilmesini ve ev dışındaki insanlarla sanal ortamda sosyal bağlar kurulmasını öneriyor.

CDC'ye göre, topluma yönelik çözümlerde, genç yetişkinlere, ırksal/etnik azınlıklara, sağlık çalışanlarına, yetişkin bakıcılarına öncelik verilmeli ve bu çabalar aynı zamanda ekonomik destek, ırk ayrımcılığını kışkırtan gerginliklerin azaltılması, sosyal bağlantıların desteklenmesi ve intihar riski altında olanların da dikkate alınması gibi alanlarda da gösterilmeli. 

Doktor Duckworth son olarak şunları söylüyor:

"Bu salgın hiçbir yere gitmiyor… Benim tavsiyem: Beklentilerinizi düşürün, insanlarla bağlantıda kalın, gerektiğinde profesyonel yardım alın, grip aşınızı atlamayın ve fiziksel olarak aktif kalın."

Çeviri: Sibel Ersöz / PoliTez