Avrupa Konseyi Bakanlar Komitesi, Türkiye'yi, cezaevindeki Osman Kavala'yı derhal serbest bırakmaya çağırdı. AB Konseyi Başkanı Charles Michel ise, Türkiye'den şimdiye kadar olumlu bir yanıt gelmediğine dikkat çekerek AB liderler zirvesinde Türkiye'ye yaptırım kararı çıkabileceği uyarısında bulundu.
Amerika’nın Sesi’nden Arzu Çakır’ın haberine göre; Avrupa Konseyi'nin 47 üyesinin katıldığı Bakanlar Komitesi, Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi (AİHM) kararlarının uygulanmasını incelemek için 1-3 Aralık tarihlerinde bir araya geldi. Komite, bir önceki toplantısında Kavala dosyasıyla ilgili bir ara karar alarak Türkiye'den, AİHM'in Kavala'nın serbest bırakılmasına ilişkin kararını uygulamasını istemişti.
SÖZLEŞMENİN EN AĞIR MADDESİNİN İHLAL EDİLDİĞİNİ SÖYLEDİLER
Kavala, 18 Ekim 2017 tarihinde, Türkiye'de hükümeti ve anayasal düzeni zor ve şiddet yoluyla devirmeye teşebbüs ettiği iddiasıyla tutuklandı. Aralık 2019'da, Avrupa Mahkemesi, Kavala'nın, "özgürlük ve güvenlik hakkını ihlal etmek için yeterli delil olmadığına" ve yargılamanın makul sürelerde yapılmadığına hükmederek Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi'nin, (AİHS) 5/1 ve 5/4 maddelerinin ihlal edildiğine karar verdi. Buna ek olarak, Kavala’nın tutuklanmasının ve duruşma öncesi tutukluluğunun, gizli bir amaçla, yani "susturmak ve diğer insan hakları savunucularını caydırmak" amacıyla yapıldığını tespit ederek, AİHS'in en ağır maddelerinden birisi olan 18'inci maddenin ihlal edildiğine hükmetti. Anayasa Mahkemesi'nin, Kavala’nın şikayetini inceleme süresinin, yeterince hızlı olmadığına da dikkat çekerek hükümetin, Kavala'nın tutukluluğuna son vermek ve derhal salıverilmesini sağlamak için her türlü tedbiri alması gerektiği sonucuna varmıştı.
ANKARA'NIN GÖNDERDİĞİ BİLGİLER SONUCU ETKİLEMEDİ
Kavala, 4 Mayıs 2020 tarihinde, Anayasa Mahkemesi'ne ikinci bir başvuruda bulunarak, tutukluluğunu haklı çıkarmak için yeterli delil bulunmadığından ve yetkililerin, AİHM'nin Aralık 2019 kararını uygulamadıklarından şikayetçi olmuştu. Ancak 29 Eylül 2020'de, Anayasa Mahkemesi, Kavala'nın aleyhindeki başka suçlamaların incelenmesine izin vermek için dosyanın değerlendirmesini erteledi. Bakanlar Komitesi, bu davaya ilişkin önceki iki incelemesinde, mevcut bilgilerin, "başvuranın devam etmekte olan tutukluluğunun AİHS tarafından tespit edilen ihlallerin bir devamı olduğuna dair güçlü bir varsayım ortaya çıkardığına" karar vermişti. Bu haftaki toplantıda Komite, Ankara tarafından bu süre zarfında gönderilen bilgilerin, sonucu etkilemediğini kaydetti. Kavala'nın, Ekim 2017'den bu yana sürekli olarak özgürlük haklarının ihlal edildiğine dikkat çekilen kararda "Komite, Türk yetkilileri, Anayasa Mahkemesi'nin, başvuranın şikayetine ilişkin incelemesini daha fazla gecikmeye mahal vermeden ve AİHM kararının özüne ve sonuçlarına uygun bir şekilde tamamlamasını sağlamak için ellerinden gelen tüm adımları atmaya çağırır. Başvuranın derhal salıverilmesini sağlamak için yetkilileri bir kez daha güçlü bir şekilde uyarır" denildi. Bakanlar Komitesi, en geç Mart 2021'de yapılacak AİHM kararlarının icrasına ilişkin bir sonraki toplantısında, davaya ilişkin incelemeye devam etme kararı aldı.
AB'den Türkiye'ye yaptırım tehdidi
10-11 Aralık tarihlerinde düzenlenecek Avrupa Birliği (AB) liderler zirvesi öncesi açıklama yapan AB Konseyi Başkanı Charles Michel, AB'nin Ekim ayında sorunları gidermek ve ilişkileri iyileştirmek için Doğu Akdeniz sorunu konusunda Ankara'ya el uzattığını belirtti. Michel ancak bu olumlu teklifin Ankara'nın provokasyonlarına son vermesi karşılığında yapıldığına dikkat çekti.
O zamandan bu yana olumlu bir gelişme yaşanmadığına ve Türkiye'nin tek taraflı davranmaya ve düşmanca söylemler kullanmaya devam ettiğini söyleyen Michel, bu nedenle önümüzdeki hafta düzenlenecek AB liderler zirvesinde Türkiye'nin tutumuna karşı nasıl bir tepki verileceğinin görüşüleceğini dile getirdi.
Türkiye'nin Doğu Akdeniz'de Yunan karasularında doğal gaz arama faaliyetlerini sürdürdüğüne işaret eden Michel, "Artık bu kedi-fare oyununa bir son verilmesi gerektiğini düşünüyorum" ifadelerini kullandı. Michel sözlerini "Elimizdeki tüm imkanları kullanmaya hazırız" şeklinde sürdürdü.
AB Konseyi Başkanı Charles Michel'in AB liderleriyle görüşmesinden
Ekim ayındaki zirveden çıkan karar
Ekim ayındaki AB liderler zirvesinde Türkiye'nin Doğu Akdeniz'deki doğal gaz arama faaliyetleri görüşülmüş, ancak Fransa, Yunanistan ve Kıbrıs'ın Türkiye'ye yaptırım uygulanması talebi kabul edilmemişti.
Liderlerin ortak açıklamasında Ankara'ya "iyi niyetli görüşmelere devam etmesi ve tek taraflı eylemlerden kaçınması" halinde AB ile daha yakın bağlar ve daha iyi ticari ilişkiler kurulabileceği mesajı verilmiş, Türkiye'nin faaliyetlerini sürdürmesi durumunda ise Aralık ayındaki zirvede yaptırımların gündeme alınacağı tehdidinde bulunulmuştu.
Ancak Türkiye, zirve sonrası Doğu Akdeniz'deki arama faaliyetlerini sürdürdü. Bu süre içinde Kıbrıs'ta Yeşil Bölge içinde yer alan Kapalı Maraş'ın açılması da tepkilere neden oldu. Türkiye'nin Suriye, Libya ve Dağlık Karabağ'daki askeri girişimleri de eleştirilere neden oluyor.
Avrupa Parlamentosu da geçtiğimiz günlerde bir karar tasarısı kabul ederek AB ülkelerinden Kapalı Maraş'ın açılması ve Ankara'nın Doğu Akdeniz'deki faaliyetleri nedeniyle Türkiye'ye karşı yaptırım uygulanması talebinde bulundu.
